In beeld

24 mei. Dag van Panseksuele en Panromantische Zichtbaarheid.

gepubliceerd 24 mei 2023

24 mei is de Internationale Dag van Panseksuele en Panromantische (of pan) Zichtbaarheid.

Panseksualiteit is een seksuele geaardheid op zich, hoewel het vaak wordt geassocieerd met biseksualiteit. Maar terwijl dit laatste verwijst naar aantrekking tot meer dan één geslacht, verwijzen panseksualiteit en panromantiek naar seksuele of romantische aantrekking tot een persoon ongeacht genderidentiteit of genderexpressie.

Het woord “biseksualiteit” (of in de vorm “bi+”) wordt soms gebruikt als een overkoepelende term, wat verklaart waarom sommige mensen of organisaties (bv. de Amerikaanse vereniging GLAAD of het Rainbow Visibilities programma van het RainbowHouse) panzichtbaarheid vieren op 23 september, Bisexual Visibility Day.

Wat deze oriëntaties gemeen hebben, is dat zij breken met het regime van monoseksualiteit, dat heteroseksualiteit en homoseksualiteit omvat. Het is dan ook onjuist om biseksualiteit en panseksualiteit in een tussenzone te plaatsen, halverwege deze twee polen. Het is een andere perceptie van de wereld en van relaties tussen individuen. Anderzijds is dwingende monoseksualiteit een normativiteit die, net als heteronormativiteit, de mogelijkheid om volgens andere modellen te leven in diskrediet brengt. Het draagt bij tot de clichés waardoor bi- en pan-geïdentificeerde mensen het meest vatbaar zijn voor depressie en discriminatie binnen de LGBTQIA+ gemeenschap. Het rapport SOS Homophobie 2023 toont deze specifieke moeilijkheden, maar zoals vele studies maakt dit document geen onderscheid tussen bi en pan.

Deze dag van 24 mei nodigt ons echter uit om panseksuele mensen te beschouwen als een volwaardige gemeenschap, met een specifieke identiteit, cultuur en behoeften. Recentelijk is de term in de reguliere media verschenen dankzij de getuigenissen van beroemdheden als Miley Cyrus, Janelle Monáe of Angèle. De democratisering ervan valt samen met de recente bevrijding van het woord over vloeibare en niet-binaire genderidentiteiten, wat de populariteit van de term bij de jongere generaties verklaart (volgens Arnaud Alessandrin, auteur van Sociologie des transidentités, gepubliceerd door Le Cavalier Bleu, is de meerderheid van de mensen die zich als pan identificeren jonger dan 30 jaar).

Bij ons weten zijn er geen vzw of collectieven die de pan-gemeenschap in België vertegenwoordigen, maar er zijn wel online bronnen, vooral op sociale netwerken (Instagram, Discord…).
Let’s Talk About Non Binary (RainbowHouse members) behandelt tijdens hun maandelijkse meet-ups regelmatig kwesties van seksuele en romantische aantrekkingskracht over gendernormen heen.