In beeld

Nog te vaak onnodige ingrijpende operaties op intersekse kinderen

De Belgische grondwet garandeert het recht van iedere persoon op lichamelijke integriteit en sinds 2002 bestaat er een wet op de rechten van de patiënt. Toch ondergaan intersekse kinderen nog te vaak ingrijpende operaties om een aantal van hun geslachtskenmerken te veranderen. Op enkele uitzonderingen na vormt intersekse geen risico voor de lichamelijke of psychische gezondheid. Deze operaties zijn dus absoluut niet nodig voor de ontwikkeling, de gezondheid, het toekomstige intieme leven of de vruchtbaarheid van het kind. Hun enige doel is het kind te laten passen in een binaire, heteronormatieve sociale norm, verdeeld in mannelijk en vrouwelijk.

‘Ons wordt verteld “als je geen meisje of jongen bent, wat ben je dan?” In de ogen van de maatschappij, moet je om een jongen te zijn, kunnen penetreren en staand plassen. En om een meisje te zijn, moet je gepenetreerd kunnen worden. Punt uit. De maatschappij pathologiseert (medisch abnormaal maken) een sociaal discriminerend risico om het bestaan van intersekse mensen, die de maatschappelijke opdeling in man/vrouw zouden aanvechten, te negeren. Maar intersekse mensen zijn er en hebben het recht te bestaan zoals ze zijn zonder gediscrimineerd te worden.’ (Sylviane, Intersex België)

Onomkeerbare schade

Deze operaties verminken de kinderen die ze hebben ondergaan met rampzalige en pijnlijke gevolgen in hun volwassen leven. Daarnaast is de opvolging van deze operaties zeer ingrijpend (vaginale betastingen, inbrengen van anale sondes om het erectievermogen te controleren, vergroting van de vaginale wanden…) Met psychologische trauma’s en fysieke schade als gevolg. Schade die vaak onomkeerbaar is. Het zorgt er ook voor dat alle andere aandoeningen waaraan intersekse personen kunnen lijden, worden genegeerd.

 ‘Zodra een intersekse persoon openlijk spreekt, worden traumatische ervaringen geminimaliseerd, ontkend en geclassificeerd als medische fouten. Ik had bijvoorbeeld graag mijn heup of mijn gebit laten verzorgen, maar in plaats daarvan krijg ik te horen wat ik met mijn geslacht of mijn baard moet doen. Aangezien de nadruk ligt op ons voortplantingssysteem en de sociale norm waaraan het zou moeten beantwoorden, wordt onze menselijkheid ontkend en worden we volledig vergeten.’ (Sylviane, Intersex België)

Druk om normaal te zijn en gebrek aan medische kennis

Wij stellen dat de huidige wetgeving niet volstaat en de fysieke integriteit van intersekse personen niet beschermt. Intersekse personen moeten zelf een geïnformeerde keuze kunnen maken. Dat wordt onmogelijk gemaakt door de druk om te normaliseren en het gebrek aan wetenschappelijke kennis over intersekse binnen de medische sector.

Als kinderen op jonge leeftijd worden geopereerd, ligt het voor de hand dat zij moeilijk hun toestemming kunnen geven. De medische autoriteiten gebruiken dan een dubieuze hefboom door in te spelen op de gevoeligheden van ouders die vaak slecht geïnformeerd zijn, wat hun een groot deel van hun vrije wil en beoordelingsvermogen ontneemt.

Als intersekse personen de adolescentie bereiken, koestert de medische wereld soms ongegronde angsten over de risico’s van kanker en onvruchtbaarheid. Opnieuw ‘stemmen’ sommige tieners da in met een operatie. Deze opvatting van toestemming is naar onze mening veel te beïnvloedbaar om geïnformeerd te kunnen worden genoemd.

Wat eisen we?

• Vandaag vragen wij om de effectieve toepassing van patiëntenrechten op alle mensen, ongeacht hun geslachtskenmerken.
• Wij vragen om een wet die onnodige operaties bij intersekse minderjarigen verbiedt en om een strikte en gedetailleerde maatregel voor geïnformeerde toestemming.
• Ook dringen wij aan op een uitgebreide medische opleiding over de rechten van intersekse personen in samenwerking met de betrokkenen, en op de invoering van strenge en onafhankelijke controles.